Jakie są wskazania do konizacji szyjki macicy?

Według danych z Krajowego Rejestru Nowotworów rak szyjki macicy jest obecnie trzecim najczęstszym nowotworem kobiecym na świecie. Choć najczęściej chorują kobiety w szóstej dekadzie życia, coraz więcej zachorowań pojawia się u osób w wieku 35-44 lat. Wyleczalność nowotworu zależy w dużej mierze od stopnia zaawansowania w chwili rozpoznania, dlatego tak ważna jest regularna profilaktyka. W przypadku wykrycia niektórych stanów przedrakowych lub bardzo wczesnego mikronacieku raka można przeprowadzić konizację szyjki macicy w celu usunięcia nieprawidłowych komórek. Na czym polega zabieg i jakie daje szanse na wyleczenie?

Czym jest konizacja szyjki macicy?

Konizacja to zabieg diagnostyczno-leczniczy, który polega na wycięciu stożka tkanki z części pochwowej szyjki macicy. Celem procedury jest usunięcie nieprawidłowej tkanki w kształcie stożka, którą następnie przekazuje się do badania histopatologicznego. Konizacja szyjki macicy pozwala ustalić, czy konieczne jest dalsze leczenie.

Wyróżniamy kilka rodzajów konizacji:

• konizacja chirurgiczna – tradycyjna procedura polegająca na usuwaniu tkanki za pomocą skalpela lub pętli elektrycznej,
• konizacja elektrochirurgiczna (LEEP lub LLETZ) – do przeprowadzenia zabiegu stosuje się specjalną pętlę elektrokoagulacyjną. 

Warto wiedzieć, że rak szyjki macicy na wczesnym etapie nie daje charakterystycznych objawów klinicznych, a upławy i krwawienia z dróg rodnych równie często świadczą o chorobach nienowotworowych. Stany przedrakowe i wczesne stadia zaawansowania nowotworu mają przebieg bezobjawowy, dlatego istotną rolę w diagnostyce odgrywają regularne badania przesiewowe.

Jakie są wskazania do konizacji?

Skierowanie na zabieg poprzedza zazwyczaj badanie cytologiczne, biopsja szyjki macicy lub kolposkopia – na podstawie wyników badań lekarz ginekolog decyduje o skierowaniu pacjentki na konizację. 

Główne wskazania do zabiegu obejmują:

• nieprawidłowy wynik badania diagnostycznego (dysplazja szyjki macicy),
• rak szyjki macicy w najniższym stopniu zaawansowania (bez naciekania przestrzeni naczyniowych) u kobiet, które chcą zachować płodność,
• wysokie ryzyko raka szyjki macicy (infekcja wirusem HPV, obecność zmian przedrakowych lub stany po rozległych nadżerek).

Jak przebiega konizacja szyjki macicy?

Zabieg przeprowadza w znieczuleniu miejscowym, ogólnym lub podpajęczynówkowym, a metoda leczenia dobierana jest przez lekarza. Przed przystąpieniem do zabiegu zakładany jest wziernik, który uwidacznia część pochwową szyjki macicy. Następnie lekarz usuwa stożek za pomocą noża chirurgicznego, lasera lub pętli elektrochirurgicznej, a krwawiące miejsca zaopatruje szwami. W trakcie zabiegu wykonywane jest również łyżeczkowanie kanału szyjki macicy, a pobrany materiał przekazuje się do badania histopatologicznego. Cała procedura trwa około 30 minut.

Jak przygotować się do zabiegu?

Konizacja nie wymaga specjalnego przygotowania. Procedurę najczęściej przeprowadza się po zakończonej miesiączce, w pierwszej połowie cyklu. Przed poddaniem się zabiegowi należy zgłosić wszelkie nieprawidłowości mogące stanowić przeciwwskazanie do konizacji, takie jak stan zapalny dróg rodnych czy nieuregulowana choroba ogólnoustrojowa.

Co dalej po konizacji? Zalecenia

Choć zabieg trwa około pół godziny, szyjka macicy może się goić nawet do miesiąca. W tym czasie należy zachować szczególną dbałość o higienę miejsc intymnych oraz prowadzić oszczędny tryb życia. 

Najczęściej zadawane pytania:

• Ile leży się w szpitalu po konizacji? Hospitalizacja po konizacji szyjki macicy nie jest długa i w większości przypadków pacjentka może wrócić do domu już tego samego dnia. 
• Jak długo goi się szyjka po konizacji? Gojenie trwa do 3-4 tygodni. Po zabiegu pacjentka może odczuwać ból w podbrzuszu, mogą również pojawić się niewielkie plamienia i upławy zabarwione krwią. Jeśli dolegliwości nie ustąpią w ciągu 3 tygodni, należy się skonsultować z lekarzem. 
• Czego nie robić po konizacji? Przez około 3 tygodnie należy unikać wysiłku fizycznego, dźwigania ciężarów, aktywności seksualnej, kąpieli w wannie, pływania w basenie i stosowania tamponów. 
• Czy HPV znika po konizacji? Nie. Konizacja nie usuwa wirusa z organizmu i nie eliminuje przyczyny choroby.

Możliwe powikłania po konizacji

Każdy zabieg chirurgiczny wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań, choć poważne powikłania po konizacji szyjki macicy pojawiają się bardzo rzadko. Wśród powikłań śródoperacyjnych można wymienić krwotok oraz naruszenie sąsiednich struktur (ścian pochwy, odbytnicy czy pęcherza moczowego). Możliwe powikłania pooperacyjne obejmują natomiast infekcje i stany zapalne miednicy mniejszej – ryzyko jest największe u pacjentek po przebytych stanach zapalnych przydatków.

Konizacja stwarza również ryzyko wystąpienia stenozy szyjki macicy, czyli zwężenia kanału szyjki macicy, mogącego prowadzić do jej zarośnięcia.

Choć konizacja szyjki macicy stwarza możliwość wystąpienia powikłań, trzeba pamiętać, że ryzyko związane z powikłaniami jest zwykle mniejsze niż skutki choroby nowotworowej. Aby zmniejszyć ryzyko powikłań, należy stosować się do zaleceń pooperacyjnych, przestrzegać zasad higieny i jak najszybciej zgłosić wszelkie nieprawidłowości, takie jak obfite krwawienie, gorączka po zabiegu czy przedłużające się dolegliwości (trwające powyżej 4 tygodni).

Konizacja szyjki macicy w Warszawie

W Szpitalu św. Elżbiety w Warszawie wykonujemy wiele zabiegów ginekologicznych o charakterze diagnostyczno-leczniczym, w tym konizację szyjki macicy, kolposkopię czy histerektomię. W naszej placówce skorzystasz z kompleksowej pomocy ginekologicznej. Każdej Pacjentce zapewniamy wsparcie i opiekę lekarską: od wizyt kontrolnych i profilaktycznych, przez planowanie i leczenie chorób narządów płciowych, aż po opiekę około- i pooperacyjną. Umów się na konsultację i otrzymaj specjalistyczną pomoc ginekologiczną w Warszawie. 

Bibliografia:

1. Bidziński M. Diagnostyka i leczenia raka szyjki macicy. Ginekologia i Położnictwo, 2007, nr 4 (6), 9-17.
2. Jach R, Sznurkowski J.J, Bidziński M et. al. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące diagnostyki i leczenia raka szyjki macicy. Current Gynecologic Oncology 2017, 15 (1), 24-33.
3. Kowalczyk K, Kowalczyk D, Klimek M, Sateja M. Zarośnięcie kanału szyjki macicy jako powikłanie konizacji – opis przypadku i przegląd literatury. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2018, 3 (2), 70-74.
4. Nowotwór szyjki macicy. Krajowy Rejestr Nowotworów: https://onkologia.org.pl/pl/nowotwor-szyjki-macicy-czym-jest [dostęp 2024-08-25].
5. Stefanowicz E. Konizacja szyjki macicy. Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/263185,konizacja-szyjki-macicy [dostęp 2024-08-25].