Hemoroidy to określenie na żylaki odbytu. Te jamiste struktury, zbudowane są z tkanki łącznej oraz naczyń krwionośnych i umiejscowione, zgodnie z nazwą, wokół kanału odbytu. U większości pacjentów, którzy cierpią na hemoroidy, dostrzegalne są uwypuklenia na zewnątrz kanału odbytu, żylaki ponadto mogą powodować krwawienie. Z tego powodu ważne jest, by jak najszybciej podjąć się leczenia żylaków, zwłaszcza w ich wczesnej fazie, ponieważ można wówczas w łagodny sposób pozbyć się choroby hemoroidalnej.

Do najczęstszych czynników, przyczyniających się do powstawania i rozwoju choroby hemoroidalnej, należą:
● długie przesiadywanie w toalecie,
● praca siedząca,
● silne parcie podczas oddawania stolcu,
● przebyta ciąża,
● poród odbyty siłami natury,
● zaparcia.

Objawy wskazujące na chorobę hemoroidalną zazwyczaj pacjent jest w stanie rozpoznać bez trudu. Pojawia się bowiem krwawienie z odbytu – krew pozostaje zarówno na papierze toaletowym, jak i na noszonej przez pacjenta bieliźnie. Ponadto dochodzi do wypadania guzków krwawniczych poza kanał odbytu – wokół odbytu pojawiają się uwypuklenia, wskazujące na powstawanie żylaków. Do powyższych objawów niekiedy dochodzi także pieczenie i świąd w okolicach odbytu, a także odczuwanie bólu podczas siedzenia, korzystania z toalety czy też wykonywania zwykłych, codziennych czynności.

Jeśli żylaki odbytu u pacjenta przyjmują postać niewielkich guzków krwawniczych, które nie ulegają uwypukleniu, standardowo zaleca się leczenie zachowawcze. Kluczem do niego jest zastosowanie odpowiedniej diety. Powinna być ona bogata w błonnik, a zatem zawierać m.in. produkty zbożowe i roślinne. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić także stosowanie środków zmiękczających stolec lub przeczyszczających.
W sytuacji, gdy mamy do czynienia z wypadającymi hemoroidami, konieczne jest podjęcie działań, mających na celu ich zmniejszenie lub całkowity zanik. W takim przypadku najczęściej stosuje się metodę Barrona, zwaną potocznie gumkowaniem żylaków. Na hemoroidy zakłada się gumowe opaski, które powodują ich niedokrwienie, by docelowo po około 7-10 dniach doprowadzić do obumarcia i samoistnego odpadnięcia guzka. Innymi możliwościami jest fotokoagulacja, krioterapia – czyli wymrażanie hemoroidów – lub wstrzyknięcie środka, który spowoduje obkurczanie żylaków.

W przypadku, gdy leczenie zachowawcze nie pomaga lub gdy żylaki są duże bądź zakrzepłe, konieczne jest ich chirurgiczne wycięcie. Zabiegu takiego dokonuje się w znieczuleniu podpajęczynówkowym, a pacjent musi liczyć się z pobytem w szpitalu od 3 do 5 dni. Po podaniu znieczulenia lekarz dokonuje wycięcia żylaków, następnie podkuwa szypułę naczyniową i pozostawia do wygojenia miejsca, z których zostały wycięte żylaki. Pobrany materiał przekazywany jest do laboratorium i poddawany badaniu histopatologicznemu, którego wyniki zazwyczaj dostępne są 14 dni po zabiegu.

Przed operacyjnym wycięciem żylaków odbytu pacjent powinien wykkonać zlecone przez lekarza dodatkowe badania. W dzień operacji ponadto należy być na czczo, rezygnując z napojów na 4 godziny przed zabiegiem, z posiłków zaś 8 godzin przed wycięciem hemoroidów. Najczęściej na kilka godzin przed planowaną operacją pacjentowi wykonuje się także oczyszczający wlew doodbytniczy.

Po opuszczeniu szpitala pacjent powinien przez następne dwa tygodnie ograniczyć wysiłek fizyczny. Zaleca się ponadto, by każdego dnia – najlepiej w godzinach porannych – rana po zabiegu była przemyta roztworem Octeniseptu. Po siedmiu dniach od operacyjnego wycięcia hemoroidów konieczne jest ponowne pojawienie się w szpitalu celem zdjęcia szwów po zabiegu. W okresie pooperacyjnym początkowo u pacjenta może pojawić się niewielki ból lub problemy z nietrzymaniem stolca, jednak dość szybko powinien on wrócić do pełnej sprawności fizycznej. Należy jednak unikać gorących kąpieli w wannie, a także zadbać o regularne i szybkie oddawanie stolca oraz stosować dietę, zawierającą posiłki bogate w błonnik, ale pozbawione ostrych przypraw.