Zaburzenia statyki narządów miednicy, zwane czasem także w skrócie POP (ang. pelvic organ prolapse) to schorzenie, w którym dochodzi do obniżenia macicy lub ścian pochwy. Schorzenie to dotyczy przede wszystkim kobiet w okresie po menopauzie. Zgodnie z wynikami badań, w Polsce obniżenie narządu rodnego o różnym stopniu nasilenia może dotyczyć około 33% kobiet. Inne badania wskazują kolei na fakt, że problem może dotyczyć nawet połowy Polek.

Zaburzenia statyki narządów płciowych podzielić można zasadniczo na pięć rodzajów. Każdy z nich dodatkowo charakteryzuje się trzema stopniami zaburzenia, przy czym najwyższy – III stopień – cechuje się całkowitym wypadaniem danej części ciała, np. macicy lub tylnej ściany pochwy. Rodzajami zaburzeń statyki są zatem:
● obniżenie przedniej ściany pochwy (cystocele),
● obniżenie tylnej ściany pochwy (rectocele),
● obniżenie zagłębienia maciczno-odbytniczego (enterocele),
● obniżenie macicy,
● uchyłek cewki moczowej.

Do najczęstszych objawów, wskazujących na zaburzenia statyki narządów miednicy mniejszej, zalicza się obniżenie ścian pochwy, obniżenie macicy, uczucie ciążenia w podbrzuszu oraz nietrzymanie moczu. Nierzadko objawy te odczuwalne są zwłaszcza w trakcie wysiłku lub aktywności fizycznej, a także podczas biegania, kichania, kaszlu lub przy dłuższym staniu. Może pojawić się także częstomocz oraz zaburzenia opróżniania pęcherza a wraz z nim zwiększona predyspozycja do infekcji w obrębie układu moczowego. Część pacjentek skarży się ponadto na bóle pachwinowe lub krzyżowe, zaparcia oraz upławy.

W celu podjęcia leczenia związanego z zaburzeniami statyki narządów rodnych, w pierwszej kolejności konieczna jest ich właściwa diagnostyka. Podczas badania na fotelu ginekologicznym pacjentka zostaje poproszona o wykonanie odruchu parcia, bądź też wykonuje podobną czynność w pozycji stojącej. W obu przypadkach lekarz bada napięcie przedniej ściany brzucha oraz mięśni dźwigaczy aby prawidłowo określić przyczynę dolegliwości.

Zaburzenia dotyczące statyki narządu rodnego można leczyć dwojako – w sposób zachowawczy lub operacyjnie. W przypadku powzięcia decyzji o stosowaniu środków zachowawczych, zaleca się ćwiczenia dna miednicy, skorzystanie z wkładek dopochwowych lub leczenie za pomocą estrogenów, poprawiających napięcie i unaczynienie tkanek podporowych. W wybranych przypadkach lekarz może także zalecić leczenie z użyciem pessarów.
Drugim, wspomnianym wariantem jest leczenie operacyjne zaburzeń statyki. Istnieje szereg metod, które pozwalają drogą operacyjną wyleczyć zaistniałe u pacjentki zaburzenia. Należą do nich:
● plastyka przednia i tylna pochwy
● laparoskopowa naprawa defektu bocznego powięzi
● zabieg podwieszenia macicy wykonywany laparoskopowo lub przezpochwowo
● usunięcie macicy wraz z plastyką pochwy oraz mięśni dna miednicy
● kolpokleza czyli zaszycie pochwy (u starszych pacjentek).

Aby zapobiec wystąpieniu zaburzeń statyki narządów miednicy mniejszej, pacjentki powinny podjąć odpowiednie działania profilaktyczne. Bez wątpienia niezwykle istotne są ćwiczenia fizjoterapeutyczne odpowiednio dobrane do kondycji oraz budowy ciała pacjentki. Należy ponadto zapobiegać wystąpieniu chronicznego kaszlu, unikać przeciążeń oraz zaparć. Wśród dodatkowych działań profilaktycznych wskazuje się również na podjęcie walki z otyłością oraz unikanie urazów porodowych, które mogą doprowadzić do zaburzenia statyki narządu rodnego u pacjentki.