Wszczepianie i kontrola stymulatorów serca
Wszczepianie i kontrola stymulatorów serca stanowią kluczowe procedury w leczeniu pacjentów z zaburzeniami rytmu serca. Wszczepienie stymulatora polega na chirurgicznym implantowaniu małego urządzenia elektronicznego, które reguluje rytm serca poprzez wysyłanie elektrycznych impulsów. Kontrola stymulatora obejmuje regularne badania, które zapewniają jego właściwe działanie oraz monitorowanie stanu zdrowia pacjenta. Procedury te mają istotne znaczenie w poprawie jakości życia i zapobieganiu powikłaniom związanym z chorobami układu bodźcoprzewodzącego serca.
Stymulatory serca są małymi urządzeniami elektronicznymi, których zadaniem jest regulowanie niewłaściwego rytmu serca. Stymulatory resynchronizujące (CRT) mogą dodatkowo poprawiać kurczliwość serca i zapobiegać przedwczesnej śmierci w niektórych przypadkach niewydolności serca. Stymulatory stosowane są powszechnie u pacjentów cierpiących na zaburzenia funkcji ośrodków bodźcotwórczych lub szlaków przewodzenia między przedsionkami a komorami serca, a w przypadku stymulatorów CRT – u pacjentów z określonymi przypadkami niewydolności serca.
Urządzenia te złożone są z 1, 2 lub 3 elektrod wewnątrzsercowych, a także modułu elektronicznego, który łączy elektrody z baterią. Elektrody te wprowadzane są bezpośrednio do jam serca przez układ żył, zazwyczaj poprzez żyłę podobojczykową, w sposób kontrolowany za pomocą promieniowania rentgenowskiego. Moduł elektroniczny z kolei wszczepiany jest pod skórę klatki piersiowej, zwykle poniżej obojczyka po lewej stronie.
Przed wdrożeniem procedury medycznej w Szpitalu św. Elżbiety konieczne jest umówienie się na konsultację kwalifikacyjną. Zazwyczaj nie jest konieczne wykonywanie dodatkowych badań przed taką konsultacją, warto jednak zabrać ze sobą szereg wyników, które mogą zainteresować lekarza, takich jak zapisy EKG lub – w przypadku, gdy pacjent miał wykonane badanie całodobowej rejestracji EKG (holter) – aktualny opis badania. Niezbędne jest także dostarczenie aktualnego badania echokardiograficznego oraz standardowo, dokumentacji medycznej z dotychczasowymi wynikami badań czy też kartami wypisowymi.
Podczas procedury wszczepienia stymulatora serca pacjent jest znieczulany miejscowo, a elektrody są wprowadzane do serca poprzez żyłę podobojczykową pod kontrolą rentgenowską. Główny stymulator, zawierający baterię i elektronikę, jest implantowany pod skórą klatki piersiowej. Po przeprowadzeniu testów funkcji, rany są zaszywane, a pacjent jest monitorowany przed wypisem do domu.
Po kilku godzinach leżenia na wznak pacjent zostaje uruchomiony. Po stronie wszczepienia urządzenia przez około 2 dni pacjent może odczuwać dolegliwości ograniczające ruchy ramieniem, natomiast gojenie rany – dzięki wykorzystaniu wchłanialnych szwów – trwa zazwyczaj około tygodnia. Z tego też powodu pacjentowi po zabiegu przysługuje kilka dni zwolnienia z pracy (ZUS-ZLA). Co więcej, w niektórych przypadkach lekarz może orzec trwały zakaz dźwigania dużych ciężarów ręką po stronie wszczepienia stymulatora.
Pacjenci ze wszczepionym stymulatorem powinni regularnie poddawać się specjalistycznym badaniom kontrolnym. Zazwyczaj tego typu kontrole odbywają się nie częściej niż raz lub dwa razy w ciągu roku. W sytuacji, gdy zużyje się bateria stymulatora serca (co zazwyczaj ma miejsce mniej więcej po 10 latach od jego wszczepienia), konieczna jest wymiana stymulatora na nowy, najczęściej z zachowaniem dotychczas wykorzystywanych elektrod.