Badania obrazowe i czynnościowe tętnic wieńcowych

Tętnice wieńcowe to naczynia krwionośne, które dostarczają krew do mięśnia sercowego, zapewniając mu niezbędne składniki odżywcze i tlen. Są one kluczowymi elementami układu krążenia, ponieważ serce jako mięsień, wymaga ciągłego dopływu krwi do zachowania prawidłowej funkcji. Tętnice wieńcowe odchodzą bezpośrednio od aorty, czyli głównej tętnicy wychodzącej z lewej komory serca i biegną wzdłuż zewnętrznej powierzchni serca, tworząc gęstą sieć naczyń, które zapewniają skuteczną perfuzję mięśnia sercowego. Odpowiednie funkcjonowanie tętnic wieńcowych jest kluczowe dla zdrowia serca, a ich dysfunkcja może prowadzić do różnych chorób sercowo-naczyniowych, w tym choroby wieńcowej.

Koronarografia jest procedurą diagnostyczną wykonywaną w celu oceny stanu naczyń wieńcowych i leczenia choroby wieńcowej. Podczas tego inwazyjnego badania, cewnik diagnostyczny jest wprowadzany przez tętnicę promieniową lub udową do ujścia tętnic wieńcowych, gdzie następnie podaje się środek kontrastowy. Poprzez aparat rentgenowski uzyskuje się wizualizację naczyń wieńcowych na monitorze, co umożliwia ocenę ich anatomii oraz potencjalnych zwężeń.

Tętnice wieńcowe, które zaopatrują ściany mięśnia sercowego, odchodzą od aorty wstępującej, a główne gałęzie to prawa (RCA) i lewa tętnica wieńcowa (LCA), która dzieli się na gałąź międzykomorową przednią (LAD) oraz gałąź okalającą (Cx). Podczas koronarografii może być również wykonywana ultrasonografia wewnątrznaczyniowa (IVUS) oraz ocena cząstkowej rezerwy przepływu (FFR), które dostarczają dodatkowych informacji na temat anatomii i czynnościowej istotności zwężeń.

Koronarografia jest wykonywana w znieczuleniu miejscowym i jest procedurą diagnostyczną. Dzięki temu badaniu możliwe jest dokładne zdiagnozowanie choroby wieńcowej oraz planowanie odpowiedniego leczenia, co przyczynia się do poprawy stanu zdrowia serca pacjenta. Bezpośrednio po stwierdzeniu w trakcie koronarografii obecności istotnych zwężeń, możliwe jest wykonanie zabiegu naprawczego (angioplastyki) polegającego na poszerzeniu tętnicy. Kwalifikacja do takiego zabiegu jest indywidualna i jest zależna przede wszystkim i anatomii tętnic wieńcowych, lokalizacji rozległości zwężeń. Zabiegi takie w przypadkach obecności zwężeń w kilku tętnicach rozkładane są zazwyczaj na kilka etapów wykonywanych w oddzielnych terminach.

Wskazaniami do przeprowadzenia zabiegu koronarografii jest występowanie objawów choroby wieńcowej, niewydolności serca a także niestabilny przebieg choroby wieńcowej oraz świeży zawał serca. Badanie to zlecane jest także w przypadku wad zastawek (przed kwalifikacją do leczenia zabiegowego), nawrotów stanów niedokrwienia oraz przebytego zawału mięśnia sercowego. Warto jednak mieć świadomość tego, że istnieją także przeciwwskazania, uniemożliwiające przeprowadzenie tej procedury medycznej. Są nimi brak udzielenia przez pacjenta zgody na wykonanie badania, uczulenie na kontrast, niewydolność nerek, obrzęk płuc czy też zaburzenia krzepnięcia krwi. Przeciwwskazaniem będzie także ciężka postać niedokrwistości, nadciśnienie tętnicze krwi, które nie jest kontrolowane za pomocą środków farmakologicznych oraz przewlekłe infekcje – w tym takie, którym towarzyszy gorączka.

Pacjentowi zaleca się zaszczepienie się przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w schemacie 0-1-6 miesięcy, jeśli zabieg jest planowany. Przed samym badaniem, pacjent powinien także przestrzegać minimum 6-godzinnej głodówki, z możliwością przyjmowania zażywanych leków, z wyjątkiem metforminy, która może być przeciwwskazana ze względu na ryzyko uszkodzenia nerek w połączeniu z podanym kontrastem.

Z tego samego powodu zaleca się spożywanie co najmniej 1,5 litra płynów dziennie kilka dni przed planowaną koronarografią lub otrzymanie kroplówki w szpitalu. Przed zabiegiem należy ponadto zrezygnować z palenia papierosów na kilka godzin, pacjent powinien także ogolić pachwiny i wziąć prysznic oraz zdjąć biżuterię i protezy zębowe. Wszystkie te kroki są ważne dla zapewnienia bezpiecznego i przebiegu koronarografii.