Usunięcie guza pęcherza (TURBT)

Nowotwór pęcherza moczowego stanowi jeden z częściej występujących nowotworów, jeśli chodzi o populację osób w podeszłym wieku. Zapadalność na niego jest według badań średnio 4 razy większa wśród mężczyzn niż ma to miejsce w przypadku kobiet. Co więcej, na jego powstanie w dużym stopniu wpływa prowadzony przez pacjenta styl życia, w tym narażenia zawodowa oraz palenie tytoniu. Szacuje się, że aż ¼ przypadków nowotworu pęcherza moczowego zostaje zdiagnozowana dopiero wtedy, gdy mamy do czynienia z zaawansowanym stadium. Wynika to z faktu, że początkowo rak pęcherza moczowego przebiega bezobjawowo, a pojawiający się wówczas krwiomocz bywa przez pacjentów bagatelizowany.

Przezcewkowa resekcja guza pęcherza moczowego to metoda zabiegowa leczenia nowotworów pęcherza moczowego. Polega ona na usunięciu całego guza wraz z marginesem zdrowej tkanki, bądź też na redukcji rozmiarów guza oraz pobraniu wycinków do badania. Jego celem jest ustalenie stopnia zaawansowania nowotworu oraz wskazanie możliwości jego dalszego leczenia. W przypadku potwierdzenia u pacjenta podejrzenia guza, to właśnie przezcewkowa resekcja stanowi następny etap leczenia.

Celem TURBT, czyli przezcewkowej resekcji guza pęcherza moczowego, jest wyleczenie pacjenta z raka pęcherza moczowego. Dodatkowo zabieg ten ma na celu zapobiec dalszemu rozwojowi nowotworu w tym obszarze. W przypadku dużych guzów, celem zabiegu jest również pobranie materiału do badania histopatologicznego, a także ocena rodzaju oraz stopnia zaawansowania nowotworu, co ma wpływ na dalsze decyzje diagnostyczne i lecznicze.

Zabieg TURBT wykonywany jest u pacjentów ze zdiagnozowanym pierwszorazowym guzem pęcherza moczowego, a także u tych osób, u których stwierdzono w cystoskopii kontrolnej lub USG nawrót nowotworu. Aby pacjent został zakwalifikowany do tej metody leczenia, występujący w jego pęcherzu moczowym nowotwór nie może naciekać warstwy mięśniowej pęcherza. Ponadto zabieg ten wykonywany jest u niektórych chorych z rakiem naciekającym warstwę mięśniową pęcherza, u których inne metody nie wchodzą w rachubę z powodu chorób współistniejących lub braku zgody pacjenta na inne formy leczenia. Choć przezcewkowa resekcja guza pęcherza moczowego jest zazwyczaj zabiegiem leczniczym, może mieć również charakter diagnostyczny. Dzieje się tak w sytuacji, gdy urolog podejrzewa u pacjenta zmiany w określonym miejscu pęcherza moczowego. Wówczas zabieg ten pozwala na pobranie z pęcherza wycinków, celem poddania ich dalszemu badaniu histopatologicznemu.

Pacjent powinien przygotować się na jedno- lub dwudniowy pobyt w szpitalu. Co istotne – przed dokonaniem zabiegu konieczne jest całkowite usunięcie biżuterii: zarówno kolczyków, bransoletek, naszyjników, łańcuszków i pierścionków, jak również obrączki. W dniu operacji pacjent powinien ponadto pozostawać na czczo, przyjmując wyłącznie leki, co do których zgodę wyraził urolog bądź anestezjolog. Dzień przed operacją pacjent przechodzi konsultacje oraz badania anestezjologiczne.

Zabieg trwa zazwyczaj do godziny. Podczas przezcewkowej resekcji guza pęcherza moczowego, do pęcherza jest wprowadzany przez cewkę moczową resektoskop, czyli narzędzie zakończone kamerą oraz pętlą służącą do wycinania tkanek guza. Następnie urolog pod kontrolą wzroku wycina guza z marginesem zdrowej tkanki oraz koaguluje, czyli „zamyka” krwawiące naczynia. Po zabiegu zostaje wprowadzony do pęcherza cewnik, do którego zostaje w niektórych przypadkach podłączone płukanie, celem uniknięcia zatykania się cewnika skrzepami, które mogą powstać w razie ewentualnego krwawienia. Cewnik jest zazwyczaj usuwany dzień po zabiegu. Większość chorych leczonych metodą przezcewkowej resekcji guza pęcherza moczowego zostaje wypisana ze szpitala dzień po zabiegu.

Podczas operacji pacjent zazwyczaj poddawany jest znieczuleniu ogólnemu lub podpajęczynówkowemu. W tym drugim przypadku pozostaje przytomny, jednak nie odczuwa żadnego bólu. Jeśli pacjentowi podano znieczulenie ogólne, zostanie wybudzony dopiero po zakończeniu operacji.

Wskazane jest, by pacjent wrócił do domu z osobą towarzyszącą, ponieważ nie powinien samodzielnie prowadzić pojazdów po operacji. Pierwsze dwa tygodnie ponadto powinny być przeznaczone na pooperacyjną rehabilitację, podczas której nie należy wykonywać ciężkiej pracy fizycznej. Standardowo po kilkunastu dniach pacjent może odebrać wynik badania histopatologicznego, z którym powinien udać się na wizytę kontrolną do urologa.

Pierwsze tygodnie po przeprowadzeniu zabiegu TURBT mogą ponadto wiązać się z uczuciem częstego parcia na mocz, przejściowymi utrudnieniami, związanymi z oddawaniem moczu lub towarzyszącym temu bólem. Dolegliwości te powinny jednak ustąpić po upływie maksymalnie miesiąca – wynikają bowiem z obrzęku, powstałego na śluzówce dróg moczowych. Niekiedy pacjenci w pierwszych dniach po zabiegu doświadczają także krwiomoczu, podobnie naturalną rzeczą może być nawracające po kilku dniach krwawienie. W przypadku jednak pojawienia się obfitego krwawienia lub wydostawania się podczas oddawania moczu dużych ilości skrzepów krwi, konieczne jest niezwłoczne skontaktowanie się z urologiem lub oddziałem urologicznym szpitala.