Wycięcie pęcherzyka żółciowego

Kamica żółciowa stanowi dość powszechną chorobę, która może dotknąć każdego. Szacuje się, że zapada na nią 10% ludzi powyżej 50. roku życia, mieszkających w krajach rozwiniętych. Około 20% z chorujących wskazuje na dolegliwości dyspeptyczne oraz na nietolerancję tłuszczów. Objawami kamicy żółciowej są m.in. kolki o charakterze nawrotowym i przemijającym, wiążące się z bólem w prawym podżebrzu. Niekiedy ból promieniuje aż do prawej łopatki, powodując u pacjenta wymioty. Kamica żółciowa stanowi główne wskazanie do podjęcia decyzji o wycięciu pęcherzyka żółciowego z organizmu pacjenta. Nieleczona może doprowadzić do zapalenia, a związane z nim powikłania to m.in. zapalenie otrzewnej lub trzustki, żółtaczka mechaniczna czy powstanie raka pęcherzyka żółciowego.

Oprócz kamicy istnieje także szereg innych wskazań do przeprowadzenia zabiegu cholecystektomii laparoskopowej. Są nimi:

• choroby nowotworowe (rak pęcherzyka żółciowego),
• wodniak pęcherzyka żółciowego,
• pęcherzyk żółciowy porcelanowy,
• polipy pęcherzyka żółciowego (jeśli przekraczają wielkość 1 centymetra),
• zapalenie pęcherzyka żółciowego lub ropniak pęcherzyka żółciowego (w obu przypadkach sytuacja wymaga pilnego zabiegu).

Podobnie jak w przypadku innych zabiegów i operacji, w niektórych przypadkach usunięcie pęcherzyka żółciowego może okazać się niemożliwe lub niebezpieczne dla zdrowia pacjenta. Dzieje się tak m.in. w przypadku ciężkiej skazy krwotocznej, aktualnego przeziębienia pacjenta lub przebytego niedawno zakażenia wirusowego, a także wówczas, gdy nie dostarczy on wyników niezbędnych badań – w tym badań laboratoryjnych i obrazowych, a w wybranych przypadkach dodatkowo biopsji.

Przeciwwskazaniem do cholecystektomii jest ponadto ciężki stan ogólny pacjenta. Rozumie się przez to sytuację, w której pacjent ma niewyrównane choroby ogólnoustrojowe, takie jak niewydolność krążenia, zaburzenia rytmu serca, niewydolność oddechową, nadciśnienie tętnicze lub chorobę niedokrwienną serca (w tym przebyty niedawno zawał serca).

Podczas kwalifikacji do zabiegu zazwyczaj wykonuje się pacjentowi badanie USG jamy brzusznej. Powinno ono w zupełności wystarczyć lekarzowi do dokonania oceny i stwierdzenia patologii pęcherzyka żółciowego, a następnie powiązania z nią występujących u pacjenta objawów i dolegliwości. W przypadku ewentualnych niejasności, oprócz badania ultrasonograficznego, diagnostykę można dodatkowo rozszerzyć o tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny jamy brzusznej pacjenta. Jeżeli natomiast u pacjenta zostanie zdiagnozowana nie tylko kamica pęcherzyka żółciowego, ale także współwystępująca z nią kamica przewodu żółciowego, przed cholecystektomią wskazane jest wykonanie dodatkowo badania ECPW (czyli endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej) wraz z rewizją dróg żółciowych.

Usunięcie pęcherzyka żółciowego można wykonać w klasyczny sposób, czyli tzw. otwartą metodą, niemniej stosuje się ją w zaledwie 5% operacji. W większości przypadków chirurg jest w stanie dokonać operacji metodą laparoskopową, która wiąże się z szeregiem korzyści zarówno dla lekarza, jak i dla pacjenta. Z perspektywy pacjentów główną zaletą są przede wszystkim mniejsze dolegliwości bólowe po operacji, a także mniej zrostów w jamie brzusznej po przeprowadzonym zabiegu. Ponadto możliwe jest osiągnięcie lepszego efektu estetycznego. Co więcej, po zabiegu metodą laparoskopową następuje zauważalnie szybszy powrót do aktywności zawodowej i fizycznej.

Usunięcie pęcherzyka żółciowego wymaga wcześniejszego wykonania szeregu badań – przede wszystkim EKG, a także badań krwi obwodowej oraz moczu. Lekarz może dodatkowo zalecić inne badania, konieczne ze względu na stan zdrowia pacjenta. Jeśli pacjent zostanie zakwalifikowany do zabiegu, istotne jest, by pozostał przed nim na czczo. Konieczne jest także usunięcie wszelkich ozdób skóry i pępka, ewentualnych kolczyków etc. W przypadku owłosienia skóry powinna ona zostać także ogolona w operowanym miejscu. Jeśli pacjent zażywa na stałe lekarstwa, ich dawkowanie powinno zostać skonsultowane z lekarzem.

Rozpoczynając zabieg wycięcia pęcherzyka żółciowego metodą laparoskopową, lekarz w pierwszej kolejności podaje pacjentowi znieczulenie ogólne, czyli poddaje pacjenta narkozie. Następnie do jego jamy brzusznej wkłuwa się igłę, podając za jej pomocą dwutlenek węgla, by oddzielić od siebie narządy. Standardowo, jak w przypadku innych operacji laparoskopowych, wkłuwa się następnie zaostrzone rurki, czyli trokary, za których pomocą zostają wprowadzone do jamy brzusznej specjalne narzędzia chirurgiczne oraz kamera ze źródłem światła (umieszczone na laparoskopie).

Zasadnicza część zabiegu polega na wypreparowaniu, a następnie zaklipsowaniu przez chirurga tętnicy i przewodu pęcherzykowego, a następnie odpreparowaniu pęcherzyka żółciowego od wątroby pacjenta. Wycięty w ten sposób pęcherzyk żółciowy zostaje następnie wyprowadzony na zewnątrz w okolicy pępka, poprzez poszerzone cięcie po trokarze.

Po przeprowadzonej w ten sposób operacji pacjent zazwyczaj pozostaje na dwie doby w szpitalu (podczas gdy po klasycznej operacji jest to 6–7 dni pobytu w szpitalu). Istotne jest, by pacjent po wycięciu pęcherzyka żółciowego przez okres co najmniej 6 tygodni stosował się do diety lekkostrawnej, unikając tłustych i smażonych potraw oraz posiłków, które powodują wzdęcia. Dopiero po tym czasie możliwe jest stopniowe rozszerzanie diety. Do aktywności fizycznej po operacji także należy wracać małymi kroczkami.